WP5: Изработка на приспособени курсеви за невработени млади возрасни

Според Извештајот на Светска банка (2019), вработувањето стекнато во Западен Балкан е поголемо за помладите (15-24 години) и постарите (55-64 години) старосни групи, но занемарливо за главната возрасна група (25-54 години). Поради тоа младите возрасни лица на возраст од 18-35 години се дефинирани како главна целна група на овој работен пакет. Во истиот Извештај се нагласува дека младите полнолетни, особено оние со пониско образование, нискообразованите, имаат предизвици со наоѓање работа.

Аквакултурата, трговијата со аквариуми и рибарството (и морски и слатководни) рапидно растат во Западен Балкан, отворајќи нови работни можности за младите возрасни во овие земји. Освен тоа, постои недостиг на свест кај вработените во овие сектори за ризикот од ширењето на алохтоните видови преку аквакултура, риболов, бродски и аквариумски активности.

Така, курсевите што беа планирани да се спроведат во трите главни високообразовни универзитети (AUT, UNISA, UoM) се фокусираа на следните предмети

• Преглед на влијанијата на алохтоните видови врз екосистемските услуги.
• Клучеви за идентификација за главните водни видови на Западен Балкан со акцент на алохтоните видовите веќе евидентирани во земјите.
• Општи принципи за управување со ризик на алохтони видови (процеси на рано откривање, управување, контрола и искоренување) за младите кои сакаат да се вработат во секторите рибарство и аквакултура.
• Вовед во употребата на AS-ISK (комплет за скрининг за инвазивност на водни видови) и други слични алатки за поддршка на одлуки за скрининг достапни за алохтоните видови.
• Воведување на моделот за управување со ризик развиен во Работен пакет 3.
• Знаење за главните патеки за влез/распространување на алохтоните видовите со главен акцент на оние што постојат во Западен Балкан.
• Воспоставување на пристапи за управување во аквакултурата и риболовната индустрија за младите луѓе.
• Главни социо-економски ефекти (економски штети врз рибарската индустрија, негативни влијанија врз здравјето на луѓето и туризмот) на алохтоните видови.
• Главни прашања за опасностите од алохтоните видови во аквакултурните индустрии и туристичкиот сектор.

Развивање на приспособени материјали за курсеви

Материјалите за курсевите беа развиени и подготвени од iSea, MSKU и UNIPA и беа поделени во три единици како што следува:

Модул 1: Концептуална рамка (iSea)

• Клучеви за брза идентификација на водни видови на Западен Балкан со акцент на алохтоните и инвазивни видови.
• Преглед на влијанијата на алохтоните водни видови врз екосистемот и екосистемските услуги.
• Главните патеки за влез/распространување за алохтоните водни видови.

Модул 2: Општи принципи за управување со ризик (UNIPA)

• Преглед на општите принципи за управување со ризик на алохтоните водни видови (процеси на рано откривање, контрола и искоренување) со главен акцент на оние кои се применуваат во секторите рибарство и аквакултура.
• Социо-економски ефекти на алохтоните водни видови.
• Главните опасности од алохтоните водни видови за аквакултурата и рибарската индустрија.

Модул 3: Модел на RiskMan и занимање „Менаџер со ризик“ (MSKU)

• Преглед на главните алатки за скрининг-одлука за поддршка достапни за алохтони водни видови.
• Холистички пристапи на управување применети во аквакултурата и риболовната индустрија.
• Вовед во Моделот за управување со ризик развиен за Западен Балкан.
• Нов профил на занимање: „Менаџер со ризик“.

Обука за специјализанти во земјите партнери на англиски јазик

Беше спроведена обука на обучувачи од страна на претставници на iSea, MSKU и UNIPA на академскиот кадар од AUT, UNISA и UoM.

Обуките беа во времетраење од 16 часа (2 дена) во јуни 2022 година во Котор. За време на обуката на обучувачите, учеството на присутните беше активно, а имаше предлози како курсевите да бидат посоодветни за невработените млади возрасни лица.

Финализирање на новите курсеви по обуката

За време на обуката на обучувачите, обучениот кадар предложи курсевите да се направат посоодветни за невработени млади возрасни лица кои не се искусни со дефиниции како што се „Не автохтони видови“, „Менаџер со ризик“, „Социо-економски влијанија“ итн.

Така, iSea, MSKU и UNIPA ги ревидираа материјалите на курсевите со цел да бидат поразбирливи за неспецијализираните и неискусни присутни.

Активности за обука во земјите партнери

Курсевите за обука за млади возрасни лица во Албанија, Црна Гора и Босна и Херцеговина беа спроведени на локалните јазици.

Беше следен методолошки пристап од четири чекори:

1. Планирање: AUT, UNISA и UoM ги идентификуваа целните групи користејќи ги нивните услуги за дипломирани студенти и Националните агенции за вработување.
2. Имплементација на курсевите.
3. Обуките беа спроведени во текот на јули 2022 година во Албанија, Црна Гора и Босна и Херцеговина и вкупно 55 невработени млади возрасни учествуваа.
4. Ревизија: Со цел да се проучи влијанието на приспособените курсеви врз присутните, беше подготвена пред и пост анкета за да се пополнат од страна на присутните. Истражувањата беа базирани на Ликертовата скала за испитување на соодветноста на приспособените курсеви.

Анкетите ги имаа следните опции, а тоа значи дека присутните силно се согласуваат, се согласуваат, не се согласуваат, категорично не се согласуваат:

• Алохтон вид е вид кој потекнува од некаде различно од неговата моментална локација и е воведен во областа каде што сега живее.
• Алохтон инвазивен вид е вид на растение или животно што се натпреварува со други видови, предизвикувајќи штета на екосистемот.
• АИВ може да има негативни влијанија врз биодиверзитетот.
• АИВ може да има негативни влијанија врз животната средина.
• АИВ може да има негативни влијанија врз економијата.
• АИВ може да има негативни влијанија врз здравјето на луѓето.
• Синиот рак е АИВ за нашата земја.
• Свесен сум за различните вектори за ширење на АИВ.
• Имам знаење за одлуката за скрининг – алатки за поддршка како ENSARS или AS-ISK.
• Имам познавање за „Модел за управување со ризик“ предложен за управување со АИВ во земјите од Западен Балкан.
• Имам познавање за професијата на „Менаџер за ризик“

Од анализата на пред и после анкетите, видливо е дека курсевите биле успешни за општите информации за АИВ, нивното влијание и векторите на ширење. Ретките „негативни“ повратни информации дадени од присутните се однесуваат на практичната употреба на алатките за скрининг на ризик. Ова ја нагласува важноста да се интегрираат теоретските лекции со практичните особено во курсевите Модул 3..

Развој на рамка за политики за создавање на ново занимање „Менаџер со ризик“

Професијата „Менаџер за ризик“ се предлага како нова можност за занимање, особено за невработените млади полнолетни лица. ,

Беше разговарано за рамката на политиката и механизмот за функционирање поврзани со оваа нова занимација за аквакултурата и рибарската индустрија и беше креирана нацрт-рамка на политиката од страна на RiskMan конзорциумот и беше поделен на четири единици.

• Наставна единица I: Вовед, општо објаснување за занимањата на менаџерот за ризик и барањата на ова занимање.
• Наставна единица II: Концептуалната рамка на занимањето на менаџерот за ризик, известување за краток опис на обуките: а) концептуална рамка, б) општи принципи на Менаџер на ризик, в) Модел за Менаџер на ризик, г) предлози и повратни информации за идните обуки, следејќи го искуството од претставниците на обучените од страна на партнерите во трите држави.
• Наставна единица III: Фаза на сертификација и акредитација. известување за можните начини на сертификација и акредитација на курсевите, со цел да се зајакнат придобивките од курсевите за обука.
• Наставна единица IV: Фаза на одржливост и дисеминација. известување за можната стратегија за привлекување повеќе невработени млади возрасни да учествуваат во курсевите за обука и да развијат план за одржливост и дисеминација.